آتش سوزی از حوادثی است که میتوان برای پیشگیری از آن اقداماتی انجام داد ، اما رخ دادن آن همچنان ممکن است و میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را به بار آورد. سیستم اطفاء حریق بیشترین محافظت را از اموال و افراد در برابر آتش فراهم می کند. در صورت بروز آتش سوزی ، این سیستم آسیب ها را به حداقل می رساند.در این مقاله، با کارکرد این سیستم و چگونگی کمک آن به مهار آتش سوزی توضیح بیشتری خواهیم داد.
کپسول های آتش نشانی وسایل ضد حریقی هستند که برای خاموش یا کنترل کردن آتش سوزی های کوچک اغلب در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار می گیرند. به طور معمول کپسول های آتش نشانی شامل مخزن فشار استوانه ای دستی هستند که حاوی ماده ای است که برای خاموش کردن آتش از آن خارج می شود.
عملیات اطفاء حریق چیست ؟
اطفاء حریق، به مجموعه عملیاتی گفته میشود که برای خاموش کردن، هدایت و کنترل آتش انجام میشود. هدف از انجام اطفاء حریق به حداقل رساندن خسارات جانی و مالی ناشی از آتشسوزی است.
فصل مشترک اعلان و اطفاء حریق به چه صورت است ؟
سیستم های اعلام کننده آتش را با قابلیت تشخیص دود ، گازهای مختلف و انواع ناخالصی های موجود در هوا با توجه به نوع دتکتور و تعداد نقاط مورد شناسایی در مرکز، شناسایی می کنند.این سیستم ها با امکان اعلام به کمک آژیر الکتریکی ، زنگ، فلاشر و تلفن این امکان را می دهند که در ابتدای شروع آتش سوزی بتوان از آن با خبر شد.همچنین می توان در اسرع وقت جهت اطفاء بصورت دستی و یا اتوماتیک، قبل از گسترش زمینه آتش به دیگر قسمتها اقدام نمود.
انواع حریق
قبل از معرفی سیستم های اطفاء حریق باید بدانیم که چند نوع آتش سوزی وجود دارد.تشخیص نوع آتش سوزی در مهار آن بسیار مهم است.
انواع آتش بر اساس ماده های اشتعال زا به دسته های زیر تقسیم می شوند:
-
- مواد قابل اشتعال مانند چوب-کاغذ
-
- مایعات قابل اشتعال مانند رنگ – بنزین
-
- گاز های قابل اشتعال مانند متان -هیدروژن
-
- فلزات قابل احتراق مانند منیزیم -پتاسیم
-
- مشکلات برقی باعث جرقه
-
- روغن های خوراکی
قبل از معرفی انواع این سیستم ها بر اساس تاثیر بیشتر بر روی خاموشی آتش باید به این نکته توجه کنیم که این سیستم ها به طور دستی و اتوماتیک تنظیم می شوند.
سیستم اطفاء حریق دستی
تجهیزات به کار برده در این سیستم نیازمند نیروی انسانی است و بدون نیروی انسانی عملا کاربردی ندارد. نمونه رایج تجهیزات اطفاء حریق دستی کپسول های آتش نشانی هستند که با توجه به نوع حریق و یا کلاس آن انواع مختلفی دارند. انواع سیستم های اطفاء حریق دستی عبارتند از:
خاموش کننده های پودری-
خاموش کننده های حاوی کف-
خاموش کننده دی اکسید کربن و ترکیبات هالوژنه –
سیستم اطفاء حریق اتوماتیک(خودکار)
عملکرد سیستم اتوماتیک بدون دخالت انسان و به وسیله تجهیزات اتوماتیک به گونه ای عمل می کند که به محض اعلام حریق به صورت خودکار فعال می شود و از پیشرفت و آسیب آتش جلوگیری کرده و در نهایت موجب خفه شدن آتش می شود.
سیستم اطفاء فوم (Foam)
سیستم اطفاء ورتکس (Vortex)
سیستم اطفاء مه آب (Water Mist)
سیستم اطفاء گازی هالون (Halon)
سیستم اطفاء آبی اسپرینکلر (Sprinkler)
سیستم اطفاء پودری یا ذرات معلق آیروسل (Aerosol)
تجهیزات سیستم اطفاء حریق
:به طور کلی تجهیزات اطفاء حریق با توجه به نوع سیستم اطفاء تعریف میگردد. در سیستم اطفاء آبی تجهیزات شامل موارد زیر می باشد
اسپرینکلرها
شیرها و اتصالات آتشنشانی
پمپهای آتشنشانی
فایرباکس آتشنشانی
نازلهای مورد استفاده در سیستم اطفاء آبی
زنگهای هشدار آتشنشانی
کپسولهای آتشنشانی
:در اطفاء گازی هم تجهیزات شامل موارد زیر میباشد
سیلندر یک تکه بدون جوش مخصوص به همراه شیر و فعال ساز برقی و دستی و گیج فشار با شلنگ فشار قوی
گاز پرکننده سیلندر
کنترل پنل اطفاء حریق
آشکار ساز دودی متعارف و یا ایرسمپلینگ
شستی با عملکرد مختلف
آژیر فلاشر و زنگ و تابلوهای هشدار
نازل پاشش
انواع اطفاء حریق بر اساس نوع کنترل حریق
برای خاموش کردن آتش و عدم سرایت کافی است یکی از اضلاع مثلث آتش را از بین ببریم. 2 مورد زیر از روش های خاموش کردن و اطفاء آن است.
سرد کردن آتش
کافی است از ترکیبات آب یا CO2 برای این کار استفاده شود. خنک کردن از قدیمی ترین روشهای اطفاء حریق است. با این کار ضلع حرارت از مثلث آتش را مهار میکنیم.
خفه کردن آتش
از بین بردن یا بهتر است بگوییم کمکردن غلظت اکسیژن محیط آتشسوزی، یکی از راههای اطفای حریق است. البته برای همهی انواع اشتعال مناسب نیست، اما روشی کاربردی در اطفا حریقهای معمول است. برای این کار از گازهایی که سنگینتر از هوا باشند استفاده میشود. گاز مورد استفاده با ایجاد یک حالت پوششی روی آتش ارتباط حریق را با هوا کم کرده و آن را خفه می کند.
برای اینکه کنترل آتش و کاهش صدمات ناشی از آن، یعنی اطفاء حریق، به موقع انجام شود، باید دو سیستم بسیار مهم به موقع عمل کنند. یکی سیستم اعلان حریق که آتشسوزی را به موقع تشخیص دهد و دیگری سیستم اطفاء حریق که آتش را به موقع کنترل کند. چنانچه در مکانی از اطفاء حریق اتوماتیک استفاده میشود باید به کاربری آن محل در انتخاب سیستم توجه کرد. در غیر اینصورت نوع ماده شیمیایی مورد استفاده توسط متخصصین آتشنشانی تعیین میشود. برای آنکه این سیستم ها نهایت کارآمدی را داشتهباشند، باید به یکدیگر متصل شوند. تنها در این صورت است که پس از هشدار، اعلان حریق قادر خواهد بود سیگنالی برای اطفاء حریق فرستاده و آن را به کار بیاندازد.
همچنین مجموعه کاردان با داشتن نیروی متخصص در زمینه طراحی اجرا و مشاوره چراغ مسیر شما خواهد بود.