آتش سوزی یکی از اتفاقات غیر قابل پیش بینی میباشد که ممکن است به دلایل مختلفی مانند خطاهای انسانی و یا عوامل محیطی رخ دهد. وقوع آتش سوزی در ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی ، و … ساکنان را تحت شعاع قرار می دهد و می تواند سبب بروز خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر شود.
پیشگیری از وقوع آتش سوزی اهمیت بسیاری داشته و نیاز است تا از ابزارها و تجهیزات گوناگونی که برای این منظور طراحی شده اند در ساختمان ها استفاده کرد. پس از آن نیاز است تا در صورت وقوع آتش سوزی اقدامات مناسب را برای کاهش هرچه بیشتر خسارات انجام داد.
سیستم اعلان حریق یکی از سیستم های هشدار دهنده می باشد که وقوع آتش سوزی یا مواردی مانند تجمع دود و مونوکسید کربن را به ساکنین ساختمان هشدار داده و سبب می شود تا افراد قادر به انجام اقدامات سریع برای پیشگیری از خسارت باشند. با توجه به اهمیتی که این موضوع دارد در این مقاله قصد داریم تا به معرفی سیستم اعلان حریق و اجزا آن بپردازیم.
آتش سوزی و نحوه سرایت
احتراق یک واکنش شیمیایی است که در آن ماده ای بر پایه کربن (سوخت) با اکسیژن موجود در هوا مخلوط شده و سپس گرما انتقال می یابد واین امر موجب شعله ور شدن آتش می شود. وقتی منبع اشتعال با سوخت تماس پیدا می کند ، می تواند آتش ایجاد نماید . به دنبال این تماس ، آتش سوزی تصادفی به عنوان یک روند آهسته شروع می شود سپس دودزایی آغاز می گردد که این فرآیند ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. مدت زمان این دوره به عوامل مختلفی از جمله نوع سوخت ، ترتیب فیزیکی آن و مقدار اکسیژن موجود بستگی دارد.
در این دوره تولید گرما افزایش می یابد و دودهای سبک تا متوسط تولید می گردد. بوی مشخص دود معمولاً اولین نشانه وجود یک آتش سوزی است . در طی این مرحله است که تشخیص زود هنگام ( انسانی یا خودکار ) و به دنبال آن پاسخ به موقع توسط متخصصان واجد شرایط اضطراری ، می تواند آتش را قبل از وقوع خسارات قابل توجه کنترل کرد.
.از جمله تجهیزات تشخیص دهنده خودکار ، سیستم های اعلان حریق می باشند که در ادامه به معرفی آنها پرداخته شده است.
معرفی سیستم اعلان حریق
سیستم های اعلان حریق ابزاری برای تشخیص و شناسایی آتش سوزی می باشند که به ساکنان ساختمان از طریق ایجاد آژیرهای خطر، در مورد آتش هشدار می دهند و علاوه بر آن وظیفه تماس با سازمان آتش نشانی و گزارش آتش سوزی را با استفاده از پیام از قبل ضبط شده دارند.
اجزای اصلی این سیستم شامل آشکارسازهای دود (و سایر ردیاب ها مانند گرما و ردیاب های گاز) ، نقاط تماس دستی ، زنگ هشدار، فلاشر و پنل کنترل (کنترل مرکزی و تجهیزات نشان دهنده) که مغز سیستم است ، می باشند.
از مزایای سیستم های اعلان حریق می توان به هشدار زودهنگام و امکان صرفه جویی در هزینه های جانی و مالی اشاره کرد. توصیه می شود تا در هر واحد ساختمانی از انواع این سیستم ها استفاده گردد.
سیستم های اعلان حریق که امروزه از آن استفاده می کنیم ممکن است شامل سنسورهای هوشمند، پنل های کنترل هوشمند و ادغام با سایر خدمات ساختمانی باشد اما ماهیت اصلی این سیستم ها تغییر نکرده و وظیفه تمامی آنها اعلام هشدار در هنگام احساس خطر می باشد.
انواع سیستم اعلان حریق
سیستم اعلام کننده حریق از نظر نحوه کار به دو صورت دستی و خودکار وجود دارد:
سیستم دستی : سیستم دستی سیستمی است که توسط انسان آغاز می شود. در واقع سیستم اعلان حریق دستی بدون اپراتور کارایی ندارد. تمام ساختمان هایی که سیستم خودکار دارند الزاما باید سیستم دستی هم داشته باشند.
سیستم اتومات (خودکار): سیستم اتومات سیستمی است که دارای یک سری حسگر میباشد که به یک یا چند محصول حریق حساس هستند و در صورت حس کردن آن ها به صورت خودکار فعال می شوند. سیستم خودکار شامل دو سیستم موضعی و مرکزی نیز می باشد.
سیستم اتومات (تکی): به این صورت است که بر روی آشکارساز ها آژیر هشدار نصب شده است. کاشف های موضعی باید دارای طول عمر 5 سال و باتری مناسب جهت استفاده باشند.
سیستم خودکار مرکزی: دارای پنل مرکزی هستند و آشکارساز ها سیگنال را به پنل و پنل به آژیر ها و غیره می رساند.
سیستم اعلان حریق هوشمند چیست؟
سیستم هوشمند مجموعه ای از تجهیزات آتش نشانی است که به هم متصل شده و کامل کننده کار یکدیگر هستند . سیستم به وسیله این تجهیزات وجود خطر یا رخداد حادثه را هشدار می دهد. تجهیزات آتش نشانی از جمله دتکتور ها با توجه به وجود دود یا حرارت داده هایی از محیط اطراف جمع آوری می کنند که این داده ها به صورت سیگنال هایی به کنترل پنل یا دستگاه مرکزی فرستاده می شود. کنترل پنل به عنوان هسته سیستم این داده ها را بررسی می کند و دستور را به دستگاه های هشدار دهنده همچون آژیر و فلاشر ارسال می کند. در واقع کنترل پنل راه ارتباطی بین دستگاه های آشکارساز و دستگاه های هشدار دهنده است.
عملکرد سیستم اعلان حریق
همانطور که می دانیم سیستم در دو نوع دستی و اتوماتیک وجود دارد. نحوه عملکرد سیستم اعلان حریق دستی با نحوه عملکرد سیستم اعلان حریق اتوماتیک بسیار متفاوت است. در سیستم اعلان حریق دستی نحوه عملکرد به این صورت است که با فشار دادن شستی توسط کاربر آژیر به صدا در می آید و افراد موجود در محل آگاه می شوند. اما در سیستم اعلان حریق اتوماتیک عملکرد به این صورت می باشد زمانی که دتکتورها دود یا حرارت را احساس کنند به کنترل پنل اطلاع می دهند و کنترل پنل دستور هشدار را به آژیر و فلاشر می دهد و با فعال شدن این دو تجهیز اعلان حریق صورت می گیرد.
مزایای سیستم اعلان حریق هوشمند
سیستم هوشمند قابلیت اتصال به دیگر تجهیزات امنیتی ساختمان را دارد.
نگهداری و تعمیر آن هزینه کمی به همراه دارد.
به صورت 24 ساعته ساختمان را مانتیور می کند.
در سیستم هوشمند امکان این وجود دارد تا حساسیت تجهیزات آشکار کننده توسط شخص تنظیم شود.
سیستم اعلان حریق هوشمند احتمال بروز آتش سوزی را تشخیص می دهد.
با تشخیص به موقع آتش سوزی از خسارات سنگین جانی و مالی جلوگیری می کند.
بررسی اجزای سیستم اعلان حریق
همانطور که گفته شد سیستم های اعلان حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که عملکرد هر یک از این اجزا در کنار یکدیگر منجر به کارکرد کلی سیستم شده و در نهایت می تواند از خسارات جبران ناپذیر جلوگیری به عمل آورد. در ادامه به معرفی تعدادی از این اجزا می پردازیم:
دتکتور: دتکتورها موظفند تا سیگنال های دریافتی را به پنل مرکزی ارسال نموده و باعث شوند تا کنترل پنل فرمان های لازم را به دیگر اجزای سیستم بدهد. دتکتورها در انواع مختلفی مانند دتکتور حرارتی، دتکتور دود، بیم دتکتور، دتکتور ترکیبی و دتکتور شعله دسته بندی می شوند که هر یک با توجه به ساختاری که دارد نوع خاصی از سیگنال را دریافت کرده و موجب صدور فرمان های مختلفی از سمت کنترل پنل می گردد.
شاسی: یکی از اجزای دستی سیستم اعلان حریق ، شستی اعلان حریق می باشد . در صورتی که آتش سوزی اتفاق بیفتد با فشار دادن طلق شستی و شکستن شیشه شستی، وجود خطر به دستگاه مرکزی اعلام شده و اقدامات لازم صورت می گیرد. شاسی اعلان حریق دارای یک ال ای دی می باشد که در مواقع خطر روشن می گردد.
آژیر : آژیرهای اعلان حریق را در مسیرهای خروجی و راهرو و پله ها مشاهده می کنید. این سیستم های صوتی و شنیداری پس از دریافت فرمان از کنترل پنل، شروع به هشدار دادن نموده و باعث می شوند تا اطرافیان از وقوع خطر آگاهی پیدا کرده و عکس العمل های لازم را انجام دهند.
کنترل پنل: مدیریت سیستم اعلان حریق بر عهده کنترل پنل می باشد و قادر به شناسایی دقیق محل آتش نیز بوده و سیگنال های مختلف را از دتکتورها دریافت کرده و به سیستم های هشدار دهنده فرمان هشدار می دهد. نصب این قطعه باید در مکان هایی باشد که رفت و آمد افراد زیاد بوده و به راحتی قابل مشاهده باشد.
نحوه انتخاب سیستم اعلان حریق
خرید سیستم اعلان حریق یکی از مهم ترین کار هایی است که می توانید برای ایمن نگه داشتن ساختمان انجام دهید. در صورت بروز آتش سوزی، باید در اسرع وقت از آن آگاه شوید تا بتوانید آن را خاموش کرده و یا از آن دوری کنید.
خرید سیستم اعلان حریق فقط به دلیل رعایت الزامات قانونی نیست. این سیستم همچنین به دلیل صرفه جویی در وقت و پول و تلاش ، لازم است. اولین قدم برای محافظت از جان و مال افراد از عواقب آتش سوزی، راه اندازی سیستم اعلان حریق با کیفیت بالا است. پس از نصب اصولی سیستم اعلان حریق، مهم است که آن را به خوبی حفظ کنید تا مطمئن شوید همیشه در بهترین حالت کار می کند.
شرکت کاردان با داشتن سابقه درخشان در زمینه طراحی مشاوره و اجرا سیستم های اعلان و اطفا حریق در کنارشما در مسیرتان خواهد بود.
